ร่วมลงชื่อ ‘ยุติการอนุมัติโครงการพลังงานใหม่และร่วมผลักดันให้เกิดการวางแผนพลังงานที่เป็นธรรมและยั่งยืน’

การรวบรวมรายชื่อนี้ จัดทำขึ้นโดยมีเป้าหมายเพื่อเปิดให้สาธารณชนเข้าร่วมลงรายชื่อในฐานะผู้ที่ไม่เห็นด้วยกับ ‘การอนุมัติโครงการพลังงานใหม่’ และต้องการร่วมผลักดันให้เกิดการวางแผนพลังงานที่เป็นธรรมและยั่งยืน เพื่อให้เราทุกคนได้ใช้ไฟฟ้าในราคาที่เป็นธรรม โดยรายชื่อเหล่านี้จะถูกเสนอต่อ นายกรัฐมนตรี เนื่องจากคณะรัฐมนตรีเป็นผู้มีอำนาจในการพิจารณาอนุมัติ หรือไม่อนุมัติเรื่องดังกล่าว

ข้อมูลเบื้องต้น : ทำไมต้องยุติการอนุมัติโครงการพลังงานใหม่?

1) ประเทศไทยมีโรงไฟฟ้าเอกชนเกินความต้องการอยู่ในระบบเป็นจำนวนมาก และมีปริมาณไฟฟ้าสำรองมากถึงร้อยละ 40 – 60

จากข้อมูลเดือนกันยายน 2564 ประเทศไทยมีกำลังการผลิตไฟฟ้าอยู่ที่ 46,102 เมกะวัตต์ (ไม่รวมผู้ผลิตไฟฟ้ารายเล็กมาก) ขณะที่ความต้องการสูงสุดของปีนี้อยู่ที่ 30,135 เมกะวัตต์เท่านั้น หมายความว่าเรามีกำลังสำรองมากถึง 53% ทั้งที่มาตรฐานการสำรองของไทยควรอยู่ที่ระดับ 15% ซึ่งเพียงพอสำหรับการรักษาความน่าเชื่อถือของระบบไฟฟ้าแล้ว กำลังการผลิตส่วนเกินที่เกินจากระดับ 15% (หรือประมาณ 4,500 เมกะวัตต์) จึงไม่มีความจำเป็น

อย่างไรก็ตาม ภาระส่วนนี้ถูกแปลงออกมาเป็นค่าการผันแปรอัตโนมัติ (Float Time) หรือค่าเอฟที (ค่า FT) และถูกนำมาบวกรวมเข้าไปในบิลค่าไฟฟ้าของประชาชนด้วย

ดังนั้น การมีปริมาณไฟฟ้าสำรองมากเกินไป = ประชาชนต้องใช้ไฟในราคาแพงขึ้น

ปริมาณกำลังผลิตไฟฟ้าของประเทศที่ “ล้นเกิน” เป็นความผิดพลาดของรัฐบาล ทำให้เราต้องเสียเงินให้กับโรงไฟฟ้าที่สร้างมาแต่ไม่ได้ใช้ประโยชน์อย่างเต็มที่ และประชาชนต้องแบกรับค่าใช้จ่ายทั้งหมด

2) แม้ว่าจะไม่ได้ผลิตไฟฟ้า แต่โรงไฟฟ้ายังคงได้เงินจากเราไปฟรี ๆ

การสร้างโรงไฟฟ้า จะมีการทำ ‘สัญญาซื้อขายไฟฟ้าที่มีค่าความพร้อมจ่ายไฟฟ้า (Availability Payment)’ ภายใต้เงื่อนไข ‘Take or Pay’ คือ ไม่ใช้ก็ต้องจ่าย ข้อผูกพันในการซื้อขายไฟฟ้า ซึ่งเป็นสัมปทานการซื้อขายไฟฟ้าระยะยาว ราว 25 – 30 ปี เพื่อเป็นการรับประกันให้กลุ่มทุนพลังงานมาลงทุนสร้างโรงไฟฟ้า มีการประกันกำไรและผลตอบแทนการลงทุนให้กลุ่มทุนพลังงาน ถึงแม้ว่าราคาต้นทุนเชื้อเพลิงจะผันผวน หรือไม่มีความต้องการใช้ไฟฟ้าก็ตาม

จากข้อมูลพบว่า ในเดือนเมษายน 2564 เป็นช่วงที่มีความต้องการใช้ไฟฟ้าสูงสุด มีโรงไฟฟ้าเอกชนขนาดใหญ่ (IPP) 7 ใน 12 แห่งที่ไม่ได้ผลิตไฟฟ้า แต่ยังคงได้กำไรจากประชาชนที่ต้องจ่าย ภาระผูกพันจากความไม่เป็นธรรมของสัญญา Take or Pay ทำให้กลุ่มทุนเจ้าของโรงไฟฟ้าทำกำไรมหาศาล

หากคำนวณเป็นจำนวนเงินแล้ว ทำให้ประชาชนต้องแบกรับภาระค่าใช้จ่ายในส่วนนี้มากถึง 48,929 ล้านบาท/ต่อปี หรือเฉลี่ยต่อราย ผู้ใช้ไฟฟ้าจะเสียเงินโดยสูญเปล่ารายละ 2,039 บาทต่อปี

3) รัฐบาลมีแผนจะสร้างโรงไฟฟ้าเพิ่ม และจะเพิ่มการรับซื้อไฟฟ้าด้วย

แม้ว่าเรามีโรงไฟฟ้ามากเกินความจำเป็นอยู่แล้ว แต่รัฐบาลยังคงวางแผนที่จะสร้างเพิ่มเติมอีก อ้างอิงจากแผนพัฒนากำลังการผลิตไฟฟ้า (PDP2018 Rev.1) ฉบับล่าสุด ปี 2561 โดยในปี 2564 มีโรงไฟฟ้าก๊าซธรรมชาติเข้าระบบเพิ่มอีก 2 โรง (โรงไฟฟ้าในเครือกัลฟ์ (GULF)) และคาดการณ์ว่าในปี 2568 จะมีโรงไฟฟ้าในเครือกัลฟ์เพิ่มขึ้นมาอีก 6 โรง

อีกทั้งยังมีแนวโน้มว่ารัฐบาลจะเซ็นอนุมัติให้เพิ่มการรับซื้อไฟฟ้าใหม่จากเขื่อน 4 แห่งในประเทศลาวคือ โรงไฟฟ้าน้ำงึม 3 โรงไฟฟ้าปากแบง โรงไฟฟ้าปากลาย และโรงไฟฟ้าหลวงพระบาง (ราคารับซื้ออยู่ที่ 2.9 บาทต่อหน่วย ทั้งที่ปกติราคารับซื้อไฟฟ้าพลังน้ำจากลาวอยู่ที่ 1.89 บาทต่อหน่วย)

นอกจากนี้ รัฐบาลยังบรรจุแผนโครงการ LNG Terminal ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการนำเข้าก๊าซธรรมชาติเหลวเพื่อผลิตไฟฟ้า แต่ในความเป็นจริงแล้วเรามีท่าเทียบเรือเพียงพอต่อการนำเข้าก๊าซธรรมชาติแล้ว

ซึ่งการอนุมัติโครงการใหม่เหล่านี้เป็นการสร้างภาระเพิ่มให้กับผู้ใช้ไฟฟ้าโดยไม่จำเป็น

*การรวบรวมรายชื่อครั้งนี้ จัดทำโดยสภาองค์กรของผู้บริโภค องค์กรแม่น้ำนานาชาติ กองทุนแสงอาทิตย์ กลุ่มเสรีภาพแม่น้ำโขง มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และกรีนพีซประเทศไทย*

---

ทุกวันนี้เราจ่ายค่าไฟฟ้าแพงกว่าที่ “ควรจะเป็น” หรือไม่ อย่างไร?

ปริมาณกำลังผลิตไฟฟ้าของประเทศที่ “ล้นเกิน” เป็นความผิดพลาดของรัฐบาล ทำให้เราต้องเสียเงินให้กับโรงไฟฟ้าที่สร้างมาแต่ไม่ได้ใช้ประโยชน์อย่างเต็มที่ และประชาชนต้องแบกรับค่าใช้จ่ายทั้งหมด! โดยหากคำนวณเป็นจำนวนเงินแล้ว ทำให้ประชาชนต้องแบกรับภาระค่าใช้จ่ายในส่วนนี้มากถึง 48,929 ล้านบาท/ต่อปี หรือเฉลี่ยต่อราย ผู้ใช้ไฟฟ้าจะเสียเงินโดยสูญเปล่ารายละ 2,039 บาทต่อปี

อย่างไรก็ตาม ไฟฟ้าสำรองที่ล้นเกินเหล่านี้ จะถูกบวกรวมเข้าไปอยู่ในค่าไฟฟ้าที่ประชาชนจะต้องจ่าย ผ่านค่า Ft ที่สามารถส่งผ่าน ต้นทุนทั้งที่จำเป็น และไม่จำเป็น จากการพยากรณ์การใช้ไฟฟ้าที่ผิดพลาด นำมาซึ่งการลงทุนที่สูงเกินความต้องการใช้ไฟฟ้าจริง กลายเป็นภาระค่าไฟฟ้าสูงเกินควรนั่นเอง

*หมายเหตุ*
1.ปี 2563 กฟน. และ กฟภ. มีผู้ใช้ไฟฟ้าประมาณ 24 ล้านราย
2.จำนวนผู้ใช้ไฟฟ้า(ราย) นับตามจำนวนการติดตั้งมิเตอร์

ใครได้ผลประโยชน์จากการจ่ายค่าไฟฟ้าเกินจำเป็น?