“จอมจันทร์-ร้อยเอ็ด” ไม่พึ่งยาชุด! ใช้ความรู้เป็นวัคซีน สร้างภูมิคุ้มกันให้ชุมชน

ยุคที่ผลิตภัณฑ์สุขภาพและยาเข้าถึงได้ง่ายเพียงปลายนิ้ว กับความเข้าใจผิดเกี่ยวกับการใช้ยาอย่าง “ยาชุด” ยังคงเป็นปัญหาสำคัญที่ซ่อนอยู่ในชุมชน โดยเฉพาะในร้านขายของชำที่ยังมีการจำหน่ายยาอย่างไม่ถูกต้อง ทั้งนี้ องค์กรสมาชิกลำดับที่ 342 เครือข่ายจิตอาสาจอมจันทร์พิทักษ์สิทธิ์ จังหวัดน่าน ได้แสดงบทบาทอันเข้มแข็ง ด้วยการลงมือทำอย่างเป็นรูปธรรม เพื่อขับเคลื่อนภารกิจคุ้มครองผู้บริโภคอย่างเต็มกำลัง

ด้วยความร่วมมือกับโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านนาเคียน ได้มีการจัดอบรมพัฒนาแกนนำกลุ่มคุ้มครองผู้บริโภคในพื้นที่ตำบลจอมจันทร์ โดยมีทั้งประชาชนและกลุ่มเจ้าของร้านขายของชำเข้าร่วมอย่างคึกคัก เพื่อยกระดับความรู้ ความเข้าใจ และขีดความสามารถในการรู้เท่าทันยา โดยเฉพาะ ยาชุด ที่ยังคงเป็นปัญหาแพร่หลายในชุมชน ซึ่งอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตหากใช้ไม่ถูกต้อง พร้อมเสริมพลังให้ทุกคนสามารถเฝ้าระวังและส่งต่อความรู้เรื่องผลิตภัณฑ์สุขภาพได้อย่างมั่นใจและมีประสิทธิภาพ

ในการอบรมครั้งนี้ นอกจากทีมงานจากเครือข่ายแล้ว ยังได้รับเกียรติจากผู้เชี่ยวชาญ เภสัชกร วิบูลย์ชัย ผลทิพย์ มาร่วมถ่ายทอดความรู้และให้คำแนะนำเรื่องการใช้ยาอย่างปลอดภัย รวมถึงการแยกแยะผลิตภัณฑ์สุขภาพที่ไม่เหมาะสมกับผู้บริโภค ซึ่งช่วยเสริมพลังให้แกนนำชุมชนรู้เท่าทันและมั่นใจที่จะเป็นฟันเฟืองสำคัญในการปกป้องสิทธิ์ของคนในท้องถิ่น

แต่การอบรมไม่ใช่แค่ในห้องเท่านั้น เครือข่ายจิตอาสาจอมจันทร์พิทักษ์สิทธิ์ ยังเดินหน้าลงพื้นที่ ทำงานเชิงรุก สำรวจร้านขายของชำในชุมชน ตรวจสอบผลิตภัณฑ์สุขภาพที่วางจำหน่าย ให้คำแนะนำกับเจ้าของร้าน พร้อมทั้ง ติดสื่อประชาสัมพันธ์เกี่ยวกับ การสังเกตยาอันตราย ไว้หน้าร้าน เพื่อให้คนในชุมชนสามารถสังเกตและตัดสินใจได้เมื่อมีข้อมูลที่ถูกต้อง (วิธีสังเกตยาชุดที่อันตราย)

ความพยายามในครั้งนี้ไม่ใช่เพียงแค่กิจกรรมครั้งคราว หากแต่คือ จุดเริ่มต้นของการสร้างวัฒนธรรมใหม่ในชุมชน การบริโภคอย่างรู้เท่าทัน มีส่วนร่วม และไม่ปล่อยให้ความไม่รู้กลายเป็นภัยเงียบ การขับเคลื่อนของสมาชิกลำดับที่ 342 ถือเป็นอีกหนึ่งตัวอย่างของความจริงจังในการทำงานคุ้มครองผู้บริโภคในระดับพื้นที่ ที่ไม่เพียงแค่หวังผลในเชิงปริมาณ แต่เน้นผลลัพธ์ที่เปลี่ยนแปลงพฤติกรรมคนในชุมชนอย่างยั่งยืน พร้อมทั้งสร้างระบบความร่วมมือกับภาคีต่าง ๆ ทั้งท้องถิ่น เอกชน และประชาชนในพื้นที่

ไม่ใช่เพียงพื้นที่จอมจันทร์เท่านั้นที่ตระหนักถึงภัยเงียบจาก “ยาชุด” จังหวัดร้อยเอ็ดก็เป็นอีกหนึ่งพื้นที่ที่สะท้อนภาพปัญหานี้อย่างชัดเจน จากการรวบรวมสถิติการร้องเรียนที่ได้รับจาก องค์กรสมาชิกที่อยู่ในสังกัดการดูแลของหน่วยประจำจังหวัดร้อยเอ็ดที่เป็นกลไกรับเรื่องร้องเรียนในระดับพื้นที่ พบว่า “ยาชุด” คือปัญหาที่ถูกร้องเรียนมากที่สุด เป็นอันดับหนึ่ง รองลงมาคือปัญหาจากสายสื่อสาร แต่ที่น่ากังวลยิ่งกว่าตัวเลข คือ ผลกระทบเชิงลึกที่กำลังคืบคลานสู่สุขภาพของผู้บริโภค

จากการลงพื้นที่และติดตามเคสอย่างต่อเนื่อง พบว่า ร้านขายของชำในชุมชนจำนวนไม่น้อย ยังคงมีพฤติกรรมขายยาชุดตามอาการของผู้ซื้อ โดยไม่ได้อิงหลักวิชาชีพหรือคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ เช่น หากลูกค้าบอกว่ามีอาการปวดเมื่อยเล็กน้อย จะได้รับยาชุด 3 เม็ด แต่หากบอกว่าปวดมาก ก็จะถูกจัดยาชุด 5 เม็ดทันที โดยไม่มีการอธิบายว่ายาแต่ละเม็ดคืออะไร หรืออาจเกิดผลข้างเคียงใดบ้าง

พฤติกรรมเช่นนี้นอกจากจะสะท้อนความเข้าใจผิดของผู้บริโภคแล้ว ยังเป็นการละเมิดสิทธิขั้นพื้นฐานในเรื่องความปลอดภัยด้านสุขภาพ อีกทั้งยังเป็นการจำหน่ายยาที่อาจเข้าข่ายผิดกฎหมาย ซึ่งทางหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในจังหวัดร้อยเอ็ด ได้เริ่มดำเนินการเชิงรุกโดยใช้อำนาจทางกฎหมายเข้าควบคุมเพื่อยุติการจำหน่ายยาชุดในลักษณะดังกล่าวแล้ว

หากประชาชนในพื้นที่ได้รับผลกระทบจากผลิตภัณฑ์สุขภาพที่ไม่ปลอดภัย สามารถแจ้งเรื่องร้องเรียนได้ที่ หน่วยงานประจำจังหวัดร้อยเอ็ด สภาองค์กรของผู้บริโภค โทร. 080-015-9440