สภาผู้บริโภคแนะเลือกซื้อ “ชุดดำ – ชุดไว้ทุกข์” อย่างรอบคอบ เช็กราคาขอใบเสร็จป้องกันถูกเอาเปรียบ ช่วงไว้อาลัยพระพันปีหลวง หนุนระบบยืนยันตัวตนคนขาย (e – KYM) เพิ่มความปลอดภัยการซื้อขายออนไลน์
ในช่วงเวลาแห่งความเศร้าโศกและการไว้อาลัยต่อการสวรรคตของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ประชาชนจำนวนต่างออกมาเลือกซื้อชุดดำ รองเท้า กระเป๋า และเสื้อผ้าโทนไว้ทุกข์ เพื่อร่วมถวายความอาลัย แต่จากความต้องการสินค้าประเภทนี้เพิ่มสูงขึ้น สภาผู้บริโภคขอเตือนให้ประชาชนเลือกซื้ออย่างรอบคอบโดยเฉพาะอย่างยิ่งการซื้อออนไลน์ ที่ผู้ซื้อควร “รู้จักผู้ขาย” ว่าเป็นใคร มีประวัติการค้าที่ดีหรือไม่ เนื่องจากมีโอกาสพบการจำหน่ายสินค้าราคาแพงเกินจริง หรือสินค้าที่ไม่ได้คุณภาพและไม่ตรงขนาด หรือตามที่โฆษณาไว้ รวมทั้งการหลอกลวงอื่น ๆ
นิสรา แก้วสุข ผู้ช่วยเลขานุการคณะอนุกรรมการด้านสินค้าและบริการทั่วไป สภาผู้บริโภค กล่าวว่า ในปัจจุบันมีความต้องการชุดดำ รองเท้า กระเป๋าดำสูง ผู้บริโภคควรตรวจสอบร้านค้าก่อนตัดสินใจซื้อ โดยเฉพาะการสั่งซื้อผ่านแพลตฟอร์มออนไลน์ อาจลองค้นหาชื่อร้านค้าว่าไม่มีประวัติการหลอกลวง และควรเลือกผู้ขายที่มีการยืนยันตัวตน ตรวจสอบข้อมูลได้จริง รวมถึงเก็บหลักฐานการซื้อขายไว้ทุกครั้ง เพื่อป้องกันปัญหาไม่ได้รับสินค้า หรือสินค้าคุณภาพไม่ตรงปก
ทั้งนี้ เพื่อป้องกันการเอาเปรียบผู้บริโภค ล่าสุดนายกรัฐมนตรีได้สั่งการให้กรมการค้าภายใน ติดตามสถานการณ์ด้านราคาและต้นทุนสินค้าอย่างใกล้ชิด โดยกรมการค้าฯ ออกประกาศขอความร่วมมือร้านค้าทั่วประเทศจำหน่ายชุดดำและเสื้อผ้าโทนไว้ทุกข์ในราคาที่เหมาะสม พร้อมปิดป้ายแสดงราคาชัดเจนทุกชิ้น ทุกช่องทาง เพื่อให้ตรวจสอบได้อย่างโปร่งใสและไม่สร้างภาระแก่ประชาชน หากพบการจำหน่ายเกินราคาปกติหรือไม่แสดงราคาอย่างชัดเจน อาจเข้าข่ายความผิดตามกฎหมาย หากพบว่าร้านค้ากระทำผิดจะถูกดำเนินคดีตาม พ.ร.บ. ว่าด้วยราคาสินค้าและบริการ พ.ศ. 2542 กรณีไม่ปิดป้ายราคา มีโทษปรับถึง 10,000 บาท หากขายสินค้าในราคาที่สูงเกินสมควรหรือเอาเปรียบผู้บริโภค มีโทษจำคุกถึง 7 ปี หรือปรับสูงสุด 140,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ ส่วนกรณีกักตุนสินค้าเพื่อหวังผลกำไร มีโทษจำคุกถึง 5 ปี หรือปรับสูงสุดถึง 100,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
นอกจากนี้ สภาผู้บริโภคยังแนะนำให้ผู้บริโภคที่เลือกซื้อสินค้าตามตลาดนัดหรือร้านค้าทั่วไป สังเกตราคาเปรียบเทียบระหว่างร้านประมาณ 2 ร้าน ไม่รีบตัดสินใจซื้อทันที และขอใบเสร็จหรือหลักฐานการซื้อเก็บไว้ เพื่อใช้ยืนยันหากพบปัญหาเรื่องราคาหรือคุณภาพสินค้า ทั้งนี้ หากพบร้านที่ไม่ติดป้ายราคา หรือคิดราคาไม่ตรงตามป้าย สามารถแจ้งร้านค้าเพื่อให้แก้ไข หรือแจ้งไปที่กรมการค้าภายในได้ทันที เพราะถือเป็นสิทธิของผู้บริโภคในการที่จะได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง ครบถ้วน รวมถึงได้รับการชดเชยความเสียหายหากถูกละเมิดสิทธิ
ขณะเดียวกัน กรมส่งเสริมวัฒนธรรม แนะนำว่า ผู้บริโภคสามารถสวมใส่เสื้อผ้าในโทนสีสุภาพอื่นนอกจากสีขาว หรือดำ เพื่อแสดงความเคารพได้ตลอดช่วงเวลา 90 วัน เช่น สีเทา สีกรมท่า สีเขียวเข้ม สีน้ำตาล หรือสีม่วงเข้ม ซึ่งล้วนเป็นสีที่สะท้อนถึงความสำรวมและเหมาะสมต่อโอกาสดังกล่าว โดยการเลือกโทนสีสุภาพเป็นอีกทางหนึ่งที่ช่วยลดภาระค่าใช้จ่ายในช่วงที่ชุดดำอาจมีราคาสูงขึ้นจากความต้องการของตลาด
นิสรา กล่าวเพิ่มเติมว่า ปัญหาการจำหน่ายสินค้าที่ไม่เป็นธรรม โดยเฉพาะในโลกออนไลน์ สะท้อนให้เห็นถึงความจำเป็นในการเร่งผลักดันระบบ “รู้จักผู้ขาย” หรืออี – เควายเอ็ม (e-KYM : Know Your Merchant) ซึ่งสภาผู้บริโภคเสนอให้ภาครัฐ แพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซ และสถาบันการเงินร่วมกันยืนยันตัวตนและตรวจสอบข้อมูลผู้ขายอย่างเป็นระบบ เพื่อสร้างความเชื่อมั่นให้กับผู้บริโภคก่อนตัดสินใจซื้อสินค้า
“การรู้จักตัวตนของผู้ขาย คือก้าวสำคัญในการสร้างความปลอดภัยให้กับผู้บริโภคในโลกออนไลน์ ระบบ e-KYM จะช่วยให้การซื้อขายโปร่งใส ตรวจสอบได้ และลดช่องว่างของกลโกงออนไลน์ ซึ่งจะทำให้ตลาดออนไลน์กลายเป็นพื้นที่ที่เป็นธรรมต่อทั้งผู้ขายและผู้บริโภคในระยะยาว” นิสรา กล่าว
ทั้งนี้ รัฐบาลได้กล่าวถึงช่องทางร้องเรียนของสภาผู้บริโภค กรณีพบสินค้าขายเกินราคา ไม่ปิดป้ายแสดงราคา หรือถูกเอาเปรียบจากการซื้อขายออนไลน์ สามารถแจ้งได้ที่สภาผู้บริโภค สายด่วน 1502 ร้องเรียนผ่านออนไลน์เว็บไซต์สภาผู้บริโภค และ กรมการค้าภายใน สายด่วน 1569 รวมถึงยังสามารถร้องเรียนที่สำนักงานคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค (สคบ.) สายด่วน 1166
นอกจากนี้ ผู้บริโภคที่เลือกซื้อผ่านออนไลน์ ควรเลือกร้านค้าที่แสดงเครื่องหมายรับรองว่าเว็บไซต์หรือร้านค้าออนไลน์นั้นมีการจดทะเบียนพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์จริง (DBD Registered) บนหน้าเพจหรือเว็บไซต์ โดยเป็นระบบการลงทะเบียนร้านค้าของกรมพัฒนาธุรกิจการค้า กระทรวงพาณิชย์ เพื่อป้องกันการถูกหลอกลวง ซึ่งในปัจจุบันมีร้านค้าออนไลน์ที่ได้รับเครื่องหมายแล้วกว่า 120,000 ราย โดยร้านค้าสามารถขอได้ผ่านเว็บไซต์ dbdregistered.dbd.go.th ได้ตลอด 24 ชั่วโมง
