เตือนภัย ผลิตภัณฑ์สมุนไพร 3 ยี่ห้อ ที่ถูกเรียกคืนจากท้องตลาด หลังตรวจพบสารอันตราย ซิลเดนาฟิล-ทาดาลาฟิล และยังพบว่าผลิตภัณฑ์บางรายการมีการแสดงฉลากที่ไม่เป็นความจริง
ผลิตภัณฑ์สมุนไพรที่คุณไว้ใจ อาจกลายเป็นภัยเงียบที่คุกคามสุขภาพโดยไม่รู้ตัว ล่าสุด เมื่อวันที่ 5 กันยายน 2568 สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ได้ออกมาเตือนภัยและสั่งเรียกคืนผลิตภัณฑ์สมุนไพร เซินโจวเจียวหนัง ยาแคปซูล เอสบี และยาอี้ทง พบว่ามีการลักลอบผสมยาควบคุมพิเศษ ที่เป็นอันตรายถึงชีวิต
จากการดำเนินการตรวจสอบเฝ้าระวังผลิตภัณฑ์สมุนไพร และส่งตรวจวิเคราะห์ทางห้องปฏิบัติการกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ข้อมูลผลการทดสอบ ผลิตภัณฑ์สมุนไพร 3 ยี่ห้อ รวม 6 รุ่นการผลิต พบมีส่วนผสมของยาแผนปัจจุบันซิลเดนาฟิล (Sildenafil) และ ทาดาลาฟิล (Tadalafil) ซึ่งจัดเป็นยาควบคุมพิเศษ ตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยาควบคุมพิเศษ อนุญาตใช้ได้ภายใต้การดูแลของแพทย์เท่านั้นเจือปนอยู่ด้วยจึงเข้าข่ายเป็นอาหารไม่บริสุทธิ์ ตามพระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ. 2522 ผลิตภัณฑ์ดังกล่าวจึงเป็นอาหารที่ไม่ปลอดภัยในการบริโภค นอกจากนี้ ยังพบว่าผลิตภัณฑ์บางรายการมีการแสดงฉลากที่ไม่เป็นความจริง
ผลิตภัณฑ์สมุนไพร 6 รายการ ถูกเรียกคืน
เซินโจวเจียวหนัง : เลขทะเบียน G 199/61
- รุ่นการผลิตที่ 24-SJ-04: ผลิตวันที่ 2024/05/18 และหมดอายุวันที่ 2027/05/18 ผลการทดสอบพบยาแผนปัจจุบัน ซิลเดนาฟิล (Sildenafil) และ ทาดาลาฟิล (Tadalafil) และมีการแสดงฉลากที่ไม่เป็นความจริง
- รุ่นการผลิตที่ 24-SJ-06: ผลิตวันที่ 2024/09/09 และหมดอายุวันที่ 2027/09/09 ผลการทดสอบพบยาแผนปัจจุบัน ซิลเดนาฟิล (Sildenafil) และมีการแสดงฉลากที่ไม่เป็นความจริง
ยาแคปซูล เอสบี : เลขทะเบียน G 200/61
- รุ่นการผลิตที่ 24-SB-02: ผลิตวันที่ 2024/04/20 และหมดอายุวันที่ 2027/04/20 ผลการทดสอบพบยาแผนปัจจุบัน ซิลเดนาฟิล (Sildenafil) และ ทาดาลาฟิล (Tadalafil) และมีการแสดงฉลากที่ไม่เป็นความจริง
- รุ่นการผลิตที่ 24-SB-05: ผลิตวันที่ 2024/11/02 และหมดอายุวันที่ 2027/11/02 ผลการทดสอบพบยาแผนปัจจุบัน ซิลเดนาฟิล (Sildenafil)
ยาอี้ทง : เลขทะเบียน G 201/56
- รุ่นการผลิตที่ 23-YITONG-02: ผลิตวันที่ 2023/04/18 และหมดอายุวันที่ 2025/04/18 ผลการทดสอบพบยาแผนปัจจุบัน ซิลเดนาฟิล (Sildenafil)
- รุ่นการผลิตที่ 24-YITONG-01: ผลิตวันที่ 2024/01/07 และหมดอายุวันที่ 2026/01/07 ผลการทดสอบพบยาแผนปัจจุบัน ซิลเดนาฟิล (Sildenafil)
ซิลเดนาฟิล-ทาดาลาฟิล เสี่ยงรุนแรงถึงชีวิต
สำหรับยาซิลเดนาฟิลและทาดาลาฟิลที่พบการปลอมปนจัดเป็นยาควบคุมพิเศษที่ใช้รักษาความผิดปกติของการแข็งตัวของอวัยวะเพศชายและรักษาภาวะความดันโลหิตของหลอดเลือดแดงภายในปอดสูง และต้องใช้ภายใต้การกำกับดูแลของแพทย์เท่านั้น เนื่องจากออกฤทธิ์ขยายหลอดเลือด มีผลต่อผู้ป่วยโรคตับ โรคไต โรคหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง โรคกล้ามเนื้อหัวใจ เจ็บหน้าอก ความดันเลือดต่ำหรือสูง เป็นต้น
ทั้งนี้ การบริโภคผลิตภัณฑ์สมุนไพรที่ผสมยารักษาโรคหย่อนสรรถภาพทางเพศ ก่อให้เกิดผลข้างเคียง เช่น ปวดศีรษะ การมองเห็นผิดปกติ ความดันโลหิตต่ำ กล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด ความดันในลูกตาสูง สูญเสียการได้ยิน โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้ที่ใช้ยารักษาโรคประจำตัวบางประเภท อาจทำให้เกิดผลข้างเคียงที่รุนแรงจนอันตรายถึงชีวิตได้
สำหรับผู้ผลิตผลิตภัณฑ์สมุนไพรปลอม ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินสิบปี และปรับไม่เกินหนึ่งล้านบาท และผู้ใดขายผลิตภัณฑ์สมุนไพรปลอม ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินสามปี และปรับไม่เกินสามแสนบาท ทั้งนี้ อย. ได้มีคำสั่งให้ผู้รับอนุญาตผลิตผลิตภัณฑ์สมุนไพร งดขายและจัดเก็บผลิตภัณฑ์สมุนไพรรุ่นการผลิตดังกล่าวคืนจากท้องตลาดแล้ว พร้อมเฝ้าระวังและดำเนินการตามกฎหมายกับผู้กระทำความผิด
ผลักดัน พ.ร.บ.อาหาร ฉบับสภาผู้บริโภค แก้ปัญหาลอบขายสมุนไพรอันตรายซ้ำซาก
อย่างไรก็ตาม นี่ไม่ใช่ครั้งแรกที่ผลิตภัณฑ์สมุนไพรเหล่านี้ถูกเตือนภัยและเรียกคืน เพราะที่ผ่านมา อย. มีการเฝ้าระวังและแจ้งเตือนภัยผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ที่ลักลอบผสมสารอันตราย และการโฆษณาเกินจริงมาตลอด แต่ก็ยังไม่สามารถยับยั้งการแพร่กระจายของผลิตภัณฑ์เหล่านี้ได้นั้น
การที่ผลิตภัณฑ์เหล่านี้ยังคงปรากฏและจำหน่ายบนโลกออนไลน์ สะท้อนให้เห็นถึงความท้าทายในการบังคับใช้กฎหมาย แต่หากหน่วยงานกำกับดูแลบังคับใช้กฎหมายอย่างจริงจัง คาดว่าจะช่วยลดปัญหาผลิตภัณฑ์ผิดกฎหมายในท้องตลาดและในออนไลน์ได้
ด้วยเหตุนี้ สภาผู้บริโภคได้เสนอให้มีการแก้ไข พ.ร.บ.อาหาร พ.ศ. 2522 แต่ยังอยู่ในวาระการพิจารณาของนายกรัฐมนตรี โดยมุ่งเน้นที่การเพิ่มบทลงโทษที่รุนแรงขึ้นสำหรับการโฆษณาเกินจริง และการควบคุมโฆษณาสินค้าออนไลน์ เพื่อป้องกันและป้องปรามไม่ให้เกิดปัญหาการอวดอ้างสรรพคุณเกินจริงที่อาจส่งผลเสียต่อสังคมและผู้บริโภคได้อีก
เตือนใจสำหรับผู้บริโภค
การรู้เท่าทันและป้องกันตัวเองจากผลิตภัณฑ์สมุนไพรที่อวดอ้างสรรพคุณเกินจริงเป็นสิ่งสำคัญ ดังนั้น ก่อนซื้อ ควรตรวจสอบเลขสารบบอาหาร (เลข อย.) บนฉลากผลิตภัณฑ์ เพื่อยืนยันว่าผลิตภัณฑ์ได้รับการขึ้นทะเบียนจริง และดูว่ามีการแจ้งยกเลิกไปแล้วหรือไม่ และควรเลือกซื้อผลิตภัณฑ์ที่มีฉลากภาษาไทย
หากผู้บริโภคได้รับปัญหาด้านสุขภาพจากอาหาร ยา หรือผลิตภัณฑ์อาหารเสริม สามารถติดต่อไปที่สายด่วนของ อย. ที่เบอร์ 1556 และหากที่ไม่รับความเป็นธรรมหรือหากไม่มีความคืบหน้า สามารถร้องเรียนมาที่สภาผู้บริโภค ได้ที่เบอร์ 1502 หรือช่องทางออนไลน์ https://complaint.tcc.or.th/complaint
